Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz günlerde güzel bir karara imza attı.
Anayasa Mahkemesinin de kararında belirttiği gibi bu durum Anayasanın iki maddesi açısından oldukça mühimdir:
1. Anayasanın Eşitlik ilkesi
2. Aile Yaşamına Saygı İlkesi
Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu evli kadına evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanabilme imkanı vermiş oldu. Anayasa Mahkemesinin kadının yalnızca evlenmeden önceki soyadını kullanabileceğine ilişkin karardan sonra çocuğun soyadına ilişkin alınan karar da eşitlik ve cinsiyet ayrımı bakımından önemli bir gelişme olmaktadır.
Velayet hakkı annede olan çocuğun soyadını değiştirme hakkı bulunan kadına ilişkin Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu kararın bir kısmı ise şu şekildedir:
“26. Başvurucu, boşanma davası sonrasında velayeti kendisine verilen çocuğunun soyadını değiştirme talebiyle açtığı davanın reddedilmesi nedeniyle Anayasa'nın 20. ve 41. maddelerinde tanımlanan haklarının ihlal edildiğini iddia etmiştir.
27. Bakanlık görüş yazısında AİHM içtihatlarına göre soyadının Sözleşme'nin 8. maddesinin koruma alanında olduğunun, Anayasa Mahkemesi tarafından da benzer konuların Anayasa'nın 17. maddesi bağlamında değerlendirildiğinin, AİHM tarafından benzer ihlal iddialarına ilişkin incelemelerde Sözleşme'nin 8. maddesinin ayrımcılığı yasaklayan 14. madde ile birlikte ele alındığının ve bunun yanı sıra birçok uluslararası sözleşmede kadın ve erkeğin evlenirken, evlilik süresince ve evliliğin sona ermesi halinde eşit hak ve yükümlülüklere sahip olması gerektiğine işaret edildiğinin, ayrıca Anayasa Mahkemesinin 8/11/2011 tarihli ve E.2010/119, K.2011/165 sayılı kararı kapsamında da evliliğin feshi veya boşanma hallerinde çocuk annesine tevdi edilmiş olsa bile babasının seçtiği veya seçeceği soyadını alacağı hükmünü taşıyan 2525 sayılı Kanun'un 4. maddesinin ikinci fıkrasının Anayasa'nın 10. ve 41. maddelerine aykırı olduğundan bahisle iptal edilmiş olduğunun yapılacak değerlendirmede göz önünde bulundurulması gerektiği ifade edilmiştir.”
Anayasa Mahkemesinin de kararında belirttiği gibi bu durum Anayasanın iki maddesi açısından oldukça mühimdir:
1. Anayasanın Eşitlik ilkesi
2. Aile Yaşamına Saygı İlkesi
Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu evli kadına evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanabilme imkanı vermiş oldu. Anayasa Mahkemesinin kadının yalnızca evlenmeden önceki soyadını kullanabileceğine ilişkin karardan sonra çocuğun soyadına ilişkin alınan karar da eşitlik ve cinsiyet ayrımı bakımından önemli bir gelişme olmaktadır.
Velayet hakkı annede olan çocuğun soyadını değiştirme hakkı bulunan kadına ilişkin Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu kararın bir kısmı ise şu şekildedir:
“26. Başvurucu, boşanma davası sonrasında velayeti kendisine verilen çocuğunun soyadını değiştirme talebiyle açtığı davanın reddedilmesi nedeniyle Anayasa'nın 20. ve 41. maddelerinde tanımlanan haklarının ihlal edildiğini iddia etmiştir.
27. Bakanlık görüş yazısında AİHM içtihatlarına göre soyadının Sözleşme'nin 8. maddesinin koruma alanında olduğunun, Anayasa Mahkemesi tarafından da benzer konuların Anayasa'nın 17. maddesi bağlamında değerlendirildiğinin, AİHM tarafından benzer ihlal iddialarına ilişkin incelemelerde Sözleşme'nin 8. maddesinin ayrımcılığı yasaklayan 14. madde ile birlikte ele alındığının ve bunun yanı sıra birçok uluslararası sözleşmede kadın ve erkeğin evlenirken, evlilik süresince ve evliliğin sona ermesi halinde eşit hak ve yükümlülüklere sahip olması gerektiğine işaret edildiğinin, ayrıca Anayasa Mahkemesinin 8/11/2011 tarihli ve E.2010/119, K.2011/165 sayılı kararı kapsamında da evliliğin feshi veya boşanma hallerinde çocuk annesine tevdi edilmiş olsa bile babasının seçtiği veya seçeceği soyadını alacağı hükmünü taşıyan 2525 sayılı Kanun'un 4. maddesinin ikinci fıkrasının Anayasa'nın 10. ve 41. maddelerine aykırı olduğundan bahisle iptal edilmiş olduğunun yapılacak değerlendirmede göz önünde bulundurulması gerektiği ifade edilmiştir.”
02.01.2015
Etiketler
Paylaşın
"AYM'nin Soyadı Kararı" adlı makalenin tüm hakları yazarı Av. Arb. Eda Yıldırım İlhan'a aittir ve makale, yazarı tarafından (https://www.edayildirimilhan.av.tr) internet sitesinde yayınlanmıştır. Söz konusu bu makalenin bütünü yazarının izni olmaksızın çoğaltılamaz, Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun olarak makaleye atıf yapılmak suretiyle alıntı yapılabilir.