Aile Konutu Nedir?

Aile Konutu Kavramı

Aile konutu kavramı hukukumuza 4721 sayılı Medeni Kanun ile girmiştir. Her ne kadar kanunda aile konutu kavramına ilişkin açık bir tanıma yer verilmese de kanunun gerekçesinde “Eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği, yaşantısına buna göre yön verdiği, acı ve tatlı günleri içinde yaşadığı, anılarla dolu bir mekan” şeklindeki tanımlamaya yer verilmiştir. Net bir tanıma yer verilmemesinin sebebi her aile yapısının birbirinden farklı olması ve bu doğrultuda aile konutu kavramının da değişiklik göstermesidir. Aile konutu için daha sübjektif değerlendirmeler yapılır.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi ise bir kararında, “Aile konutu; eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri, acı, tatlı günlerini yaşadıkları, yaşam faaliyetlerini yoğunlaştırdıkları mekandır.” şeklindeki karara yer vermiştir.

Bu tanımlar birlikte değerlendirildiğinde aile konutunu, evli çiftlerin barınmak amacıyla varsa çocuklarıyla birlikte kullandıkları, tüm yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri ve diğer insanların bu durumu rahatlıkla anlayabildikleri konut şeklinde tanımlamamız mümkündür. Evlilik süresince eşlerin birden fazla konutu olması halinde çocukların kaldığı konutun aile konutu olduğu kabul edilir.

Aile konutunun en önemli özelliklerinden biri tek olmasıdır. Ancak bu teklik mutlak değildir. Her aileye özgü çeşitli durumlar nedeniyle birden fazla aile konutu olabilir. Örneğin; eşlerin mesleki faaliyetleri, çocukların eğitimi gibi durumlarda birden fazla aile konutu mevcut olabilir.

Eşler aile konutu üzerinde birlikte söz sahibi olurlar. Türk Medeni Kanunu 186. maddesinde konutun seçimi ile ilgili düzenlemeye yer verilmiştir. İlgili kanun maddesinde “Eşler oturacakları konutu birlikte seçerler. Birliği eşler beraberce yönetirler. Eşler birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıkları ile katılırlar.” şeklindeki ifadelere yer verilmiştir. Eğer eşler arasında aile konutunun seçilmesi konusunda bir anlaşmazlık çıkarsa eşler aile mahkemesinden aile konutunun belirlenmesini isteyebilirler.

TMK m. 194’e göre eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini “tapu müdürlüğünden” isteyebilir. (Aile konutuna şerh koyulması hakkındaki detaylı yazımıza sitemizden ulaşabilirsiniz.) Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, diğer eş, kiralayana yapacağı bir bildirim ile sözleşmenin tarafı haline gelir. Bu sayede de eşler kira borcundan müteselsilen sorumlu hale gelirler.

Bahsettiğimiz bu TMK m.194 aile konutunun korunmasını düzenlemektedir. Bu koruma ne zamana kadar geçerlidir? İşbu madde kapsamında koruma eşlerin evlilik birliğinin resmi olarak sona ermesi, aile konutundan taşınılıp aile konutu niteliğine son verilmesiyle son erer. Eşlerin birlikte yaşamaya bir süre ara vermeleri aile konutu niteliğini değiştirmez. Boşanma davası süresince de eşler ayrı yaşıyor olsalar da bir aile konutu vardır.

Aile konutu ve süreçle ilgili ayrıntılı bilgi için aile avukatı ile iletişime geçmenizi tavsiye ederiz.