Genel af, özel af, COVID-19 izninde olan hükümlülere ilişkin yeni düzenlemeler, af çıkacak mı?

Af kavramı Türk Ceza kanunu madde 65'te düzenlenmiştir. bu maddeye göre;

1) Genel af halinde, kamu davası düşer, hükmolunan cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalkar.

2) Özel af ile hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir veya infaz kurumunda çektirilecek süresi kısaltılabilir ya da adlî para cezasına çevrilebilir.

3) Cezaya bağlı olan veya hükümde belirtilen hak yoksunlukları, özel affa rağmen etkisini devam ettirir.

Genel af ile fiilin suç olma niteliği ortadan kalkmaktadır. Soruşturma aşamasında genel af çıkması durumunda "kovuşturmaya yer olmadığına dair karar" yani kısaca KYOK ya da takipsizlik kararı dediğimiz karar verilir. Çünkü CMK madde 172'de kovuşturmaya olanak bulunmaması takipsizlik kararı verilmesi sonucunu doğurmaktadır. Genel af da kovuşturma olanağını ortadan kaldırmaktadır.

Özel af durumunda ise yalnızca suç değil ceza ortadan kalkmaktadır. Özel af yalnızca hapis cezaları bakımından uygulanabilmektedir. Yani genel affın aksine ffil suç olmaya devam etmektedir ve yalnızca cezası ortadan kalkmaktadır.

TCK Madde 74 ile genel af ve özel af durumunda giderlerin ne olacağı düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;

1) Genel af, özel af ve şikayetten vazgeçme, müsadere olunan şeylerin veya ödenen adlî para cezasının geri alınmasını gerektirmez.

2) Kamu davasının düşmesi, malların geri alınması ve uğranılan zararın tazmini için açılan şahsi hak davasını etkilemez.

3) Cezanın düşmesi şahsi haklar, tazminat ve yargılama giderlerine ilişkin hükümleri etkilemez. Ancak, genel af halinde yargılama giderleri de istenemez.

Genel ve Özel Af Çıkarma Yetkisi

Anayasa madde 87 uyarınca "Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek" düzenlemesi uyarınca TBMM yetkilidir. Yine Anayasa madde 104 uyarınca Cumhurbaşkanının görevleri içerisinde "Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletir veya kaldırır." hükmü gereğince Cumhurbaşkanının özel af çıkarma yetkisi bulunmaktadır.

2023 yılı Af Yasası , 2023 Yılında Af Çıkacak mı?

Mahkumların, davası olanların ve yakınlarının en çok merak ettiği husus 2023 yılında genel af veya özel af çıkıp çıkmayacağı konusudur. 2023 yılında genel af ya da özel af çıkması konusunda henüz Resmi Gazetede yayımlanan bir düzenleme bulunmamaktadır.

2023'te genel af çıkacak mı? Yeni Yargı Paketi'nde genel af var mı? 7. Yargı Paketi'nde genel af olup olmadığı en çok merak edilen konu. Af çıkacak mı? Her ne kadar af çıkacağı şeklinde haberler artmışsa da henüz gündemde genel af ya da özel af 'a ilişkin net bir açıklama söz konusu değil. Ancak Covid-19 izninde bulunan hükümlülüer için 15/07/2023 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete'de 7456 sayılı yasanın 15. maddesinde yapılan düzenleme ile bir kısım izinlilerin denetimli serbestliğe ayrılmasına karar verilmiştir.

"MADDE 15- 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 10- (1) 31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle izinde bulunan hükümlüler, izin bitimini takip eden onbeş gün içinde infaz işlemlerinin devam ettiği kurumlara dönmek zorundadır.

(2) 31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle izinde bulunan ve ilgili mevzuat uyarınca cezalarının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına beş yıl ve daha az süre kalan hükümlülerin talebi aranmaksızın, cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına infaz hakimi tarafından karar verilebilir.

(3) Yukarıdaki fıkralar uyarınca, izinden dönecek hükümlüler ile hakkında denetimli serbestlik kararı verilecek hükümlülere ilişkin hususlar, Adalet Bakanlığının resmî internet sitesinde duyurulur.

(4) 105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezası infaz edilip geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla izinde bulunan hükümlüler, koşullu salıverilme tarihine kadar olan süreleri 105/A maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere tabi olmadan geçirirler.

(5) Geçici 9 uncu maddenin altıncı fıkrası uyarınca açık ceza infaz kurumuna gönderilen hükümlüler, 31/7/2023 tarihi itibarıyla açık ceza infaz kurumuna ayrılmış sayılır.

(6) Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar hariç olmak üzere, 31/7/2023 tarihi itibarıyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerden, toplam hapis cezası on yıldan az ise bir ayını, on yıl ve daha fazla ise üç ayını bu kurumlarda geçirip ilgili mevzuat uyarınca açık ceza infaz kurumlarına ayrılmasına üç yıl veya daha az süre kalanlar, bu şartların oluştuğu tarih itibarıyla açık ceza infaz kurumlarına ayrılabilir. Bu hükümlüler ile 31/7/2023 tarihinde geçici 9 uncu maddenin altıncı fıkrası kapsamında açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, talepleri hâlinde en az üç ay açık ceza infaz kurumunda kalmış olmak şartıyla ilgili mevzuat uyarınca cezaların denetimli serbestlik tedbiri altında infazı uygulamasından üç yıl erken yararlandırılır.

(7) Altıncı fıkra hükümleri 31/7/2023 tarihi itibarıyla;

a) Hapis cezasının infazı 16, 16/A ve 17 nci maddeleri kapsamında ertelenmiş olan,

b) Hapis cezasının infazı durdurulmuş olan,

hükümlüler hakkında da uygulanır.

(8) Koşullu salıverilmenin geri alınması nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla cezası aynen infaz edilen veya ikinci defa mükerrir olup 31/7/2023 tarihi itibarıyla bu cezanın infazı için ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin bu cezalarının infazı bakımından altıncı fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu hükümlülerin 31/7/2023 tarihi itibarıyla kesinleşmiş ancak infaz edilmemiş diğer hapis cezaları bakımından altıncı fıkra hükümleri uygulanır."

Bu kanunla ilgili duyuru linkine buradan da ulaşabilirsiniz. Süreçle ilgili sorun yaşamamak ve hak kaybına uğramamak adına ceza avukatı ile iletişime geçmenizi rica ederiz.

"Genel Af - Özel Af (2023 Resmi Gazete Son Dakika)" adlı makalenin tüm hakları yazarı Av. Eda Yıldırım İlhan'a aittir ve makale, yazarı tarafından (http://www.edayildirimilhan.av.tr) internet sitesinde yayınlanmıştır. Söz konusu bu makalenin bütünü yazarının izni olmaksızın çoğaltılamaz, Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun olarak makaleye atıf yapılmak suretiyle alıntı yapılabilir.