Boşanma davası açılmadan önce ve sonra eşten mal kaçırma mümkün mü? Eşten mal kaçırma nasıl engellenir? Kişisel mal ve edinilmiş mal nedir?

Boşanma davalarında eşten mal kaçırma en çok karşılaşılan sorunlardan biridir. Hele ki evlilik uzun yıllar sürmüş ve eşlerin mal varlıkları fazla ise kendisinden mal kaçırılan eş mağdur olmaktadır. Boşanma davası açılmadan önce ve açıldıktan sonra bir eşin diğer eşten mal kaçırmasına engel var mıdır?

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 1 Ocak 2002 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu kanunla kural olarak evlilik birliği içinde edinilen mallar üzerinde eşler yarı yarıya hak sahibi olurlar. Bu kurala kanunda "edinilmiş mallara katılma rejimi" denilmektedir. Öncelikle kişisel mal ve edinilmiş malların neler olduğu karıştırılmaktadır. 

Kişisel Mallar

TMK madde 220 gereğince aşağıda sayılanlar kanun gereğince kişisel maldır;

1. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya,

2. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,

3. Manevi tazminat alacakları,

4. Kişisel mallar yerine geçen değerler.

Edinilmiş Mallar

TMK madde 219 gereğince edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir.

Bir eşin edinilmiş malları özellikle şunlardır;

1. Çalışmasının karşılığı olan edinimler,

2. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,

3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,

4. Kişisel mallarının gelirleri,

5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler.

Eşten Mal Kaçırma

TMK md. 223 gereğince yasal mal rejimi devam ederken "her eş, yasal sınırları içerisinde kişisel malları ile edinilmiş mallarını yönetme, bunlardan yararlanma ve bunlar üzerinde tasarrufta bulunma hakkına sahiptir".

Eş, diğer eşin onayı olmaksızın kişisel ve edinilmiş malları üzerinde tasarruf yetkisine sahiptir, başkasına devrebilir. Ancak bu hakkın kötüye kullanılmasını engellemek amacıyla kanun bazı hükümler koymuştur. TMK madde 229 gereğince aşağıda sayılı değerler katılma alacağına eklenecektir;

1. Eşlerden birinin mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer eşin rızası olmadan, olağan hediyeler dışında yaptığı karşılıksız kazandırmalar,

2. Bir eşin mal rejiminin devamı süresince diğer eşin katılma alacağını azaltmak kastıyla yaptığı devirler.

Bu tür kazandırma veya devirlere ilişkin uyuşmazlıklarda mahkeme kararı, davanın kendisine ihbar edilmiş olması koşuluyla, kazandırma veya devirden yararlanan üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilir.

Eşten Mal Kaçırma Nasıl Engellenir?

Bir eş, diğer eşin kendisinden mal kaçırmasını engellemek için izleyeceği birkaç yol bulunmaktadır. Öncelikle tarafların oturdukları müşterek konut taraflardan biri adına ise diğer eş aile konutu şerhi koydurulması için başvuru yapabilir. Bu hususta daha önceki yazımızı inceleyerek aile konutu şerhinin nasıl konulacağı hususunda bilgi edinebilirsiniz. 

Taraflar boşanma davası açmışlar ve boşanma davası açılan eşin üzerindeki malvarlıkları için tedbir konulmak isteniyorsa mutlaka mal varlığının tasfiyesi davası açılması gerekmektedir. Boşanma davasına ilişkin nafaka, maddi ve manevi tazminat gibi değerler için boşanma davasında diğer eşin malları üzerine tedbir konulması mümkün değildir. Ancak mal varlığının tasfiyesine ilişkin dava açıldığında bu hususta boşanma avukatı ile birlikte hareket edilmeli ve işlemler yanlış yapılmamalıdır. İşlemler doğru yapıldığında tedbir talebi kabul edilecek ve diğer eşin malları kaçırması engellenmiş olacaktır.

Yine malların kaçırılması ihtimalinde eş mahkemeye başvuru yaparak diğer eşin malları üzerinde tasarruf yetkisinin kısıtlanmasını talep edebilecektir.

"Boşanma Sürecinde Eşten Mal Kaçırma" adlı makalenin tüm hakları yazarı Av. Eda Yıldırım İlhan'a aittir ve makale, yazarı tarafından (http://www.edayildirimilhan.av.tr) internet sitesinde yayınlanmıştır. Söz konusu bu makalenin bütünü yazarının izni olmaksızın çoğaltılamaz, Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun olarak makaleye atıf yapılmak suretiyle alıntı yapılabilir.